Filippijnen - Luzon
Subic Bay, Baguio, Sagada, de rijstterrassen
van Benaue en
Puerto Galera op Occidental Mindoro
mei - juni 2005
Subic Bay
In 10 dagen verkennen we Puerto Galera en omgeving en sluiten
op vrijdagavond ons verblijf hier af met de wekelijkse BBQ op de jachtclub.
Zaterdag 14 mei varen we om 8 uur de fraaie en 'orkaanvrije' baai uit in
noordelijke richting. Er staat een goede wind vanuit het oosten en tot de
zuidwest punt van Luzon schieten we lekker op. Dan komen we in de luwte van het
land en moet de motor aan. De rest van de dag is er geen spatje wind tot een uur
of vijf. De motor kan weer uit en we besluiten de nacht door te varen om zolang
mogelijk van de wind gebruik te maken. Het is een heldere nacht en we passeren
de ingang van de grote baai naar Manilla. Er varen hier ferries en vrachtboten
in en uit, maar allen voeren de juiste boordverlichting, zodat we hier zonder
problemen tussen door kunnen manoeuvreren. Eenmaal noord van Manilla komen we
nog enkele vissersboten tegen, maar ook deze zijn goed verlicht. Na middernacht
is het laatste zuchtje wind weg, dus motoren we onder een heldere hemel met maan
en sterren verder. Als het rond half 6 licht wordt zien we de ingang van Subic
Bay. Deze baai en het gebied er omheen is tot 1994 een marine basis van de
Verenigde Staten geweest. Pas na het vertrek van de laatste militairen zijn er
werkplaatsen, fabriekjes en toeristen-accomodaties gekomen. Een mooie diepe baai
waar we op de kant al een aantal luxe resorts zien staan. Het gebied waar de
troepen gestationeerd waren is nu 'freeport zone' en wordt nog steeds ontwikkeld
tot een luxe en wat duurder industrie-, shopping- en uitgaansgebied. Er liggen
diverse in de oorlog gezonken wrakken van schepen op de bodem van de baai en
voor de duiksport is dit de grote attractie hier. We varen met een prachtige
wind diep de baai in en rond 12 uur meren we af tussen de palen van een enorme
jachthaven. Op de steiger staan al twee 'boatboys' klaar om onze lijnen aan te
pakken en met wat pas- en meetwerk hebben we ook stroom en water aan boord. Als
we de zonnetent hebben opgezet, is het goed toeven in de schaduw van de kuip en
een lichte bries zorgt ervoor dat het niet te warm wordt. Want op de steigers
brand je inmiddels weg en loop je overdag echt niet voor je plezier. Er liggen
nog een stuk of acht zeiljachten aan onze steiger waarvan er vier bewoond zijn.
Aan de andere steigers liggen kleinere bootjes, veelal om mee te vissen en
aangezien het weekend is, is er toch wel wat animo van met name de rijke
inwoners van Manilla, begrepen we. Direct naast de jachthaven is het gebouw van
de superluxe jachtclub van Subic Bay. Restaurant, zwembad, douches, hotel,
internet, koffieshop, alles is hier aanwezig en stevig geprijsd. Als gebruikers
van de jachthaven mogen we gratis douchen bij het zwembad en dat zijn cabines
van boven tot onder betegeld met marmer en voorzien van hoofd- en zijdouches.
Maandagmorgen doen we eerst de maandag routine klussen en een
was draaien. Jammer dat de electriciteit 'Amerikaans' is met 60 Hertz in plaats
van de 50 Hertz in Europa. De afzuigpomp van de (Europese) wasmachine aan boord
wil met de 60 Hertz niet werken en zo moeten we toch nog in de marina de
generator starten om het tweede deel van het wasprogramma te voltooien. Maar wel
weer lekker schone handdoeken en lakens die binnen een uur droog zijn!
's Middags gaan we shoppen in Oliango waar we met name op zoek
gaan naar winkels om materialen voor het onderhoud van de boot te kopen. Voor
een nieuw en vast zonnedak boven de kuip van de boot hebben we polyester matten
en vloeistof nodig en ook vinden we tempex platen voor isolatie.
Er worden
scharnieren gevonden voor een nieuwe tafel in de kuip en zo proberen we onze
verlanglijstjes af te werken. Terug aan boord zetten we ons aan verslag en
foto's om weer een nieuwe aflevering op de website te zetten.
Dinsdag nodigen we voor het Happy Hour Graeme en Janna uit. Zij varen samen op
het jacht 'Dragonfly' (betekent 'Libelle') en komen uit Seattle in de Verenigde
Staten. Graeme zijn ouders zijn beide onderwijzer en na hun pensioen zijn ze
naar Taiwan verhuisd om daar nog een aantal jaar les te geven. Na zijn studie
filosofie en promotie-onderzoek bezocht hij zijn ouders in Taiwan en hij raakte
zo in Taiwan, Hongkong en China geïnteresseerd dat hij de Chinese taal, het
Mandarijn, leerde spreken en voor een aantal bedrijven de internationale
contacten ging verzorgen, met name telefonische contacten met Europa en Amerika.
Ook Janna studeerde filosofie en na een aantal projecten in verschillende
plaatsen in de USA ontmoette zij Graeme weer in Seattle en daar vatten zij het
plan op om te trouwen en met een zeilboot richting China te varen. Inmiddels
varen ze een jaar of twee en zijn op weg naar Hong Kong waar Graeme per 1 juni
weer aan het werk gaat. Voorlopig willen ze aan boord blijven wonen.
Als we vertellen dat we naar Nederland gaan en op de terugweg een stop-over in
Hong Kong gepland hebben, nodigen ze ons direct uit ons daar rond te leiden en
wellicht ook wat uitstapjes naar China te maken. Dat aanbod klinkt natuurlijk
zeer aantrekkelijk en we spreken af hier e-mail contact over te houden. Helaas
blijven Graeme en Janna niet langer in Subic Bay en de volgende morgen
vertrekken ze met een gunstige weersvoorspelling de Zuid-Chinese Zee over naar
Hong Kong.
Woensdag gaan we door met onze klusjes en kunnen in de
jachtclub gebruik maken van internet. 's Middags bezoeken we in Oliango het
reisbureau om naar de mogelijkheden voor onze reis naar Nederland te informeren.
Ook komen we terecht in een supermarkt waar behalve locale producten veel aanbod
uit Amerika is. De locale producten zijn in Peso's geprijsd (de Filippijnse
munt), de uit Amerika geïmporteerde artikelen in Dollars. Bij de kassa kun je
kiezen of je in Peso's of Dollars af wilt rekenen. Een zeer uitgebreide
supermarkt waar we ook belegen Edammer kaas kunnen kopen!'s Avonds komt de
bemanning van het Franse zeiljacht 'Ar-men' langs voor een kennismaking. De
schipper, Michel, hebben we in Cebu al vluchtig op de steiger ontmoet. Hij heeft
vandaag een nieuw bemanningslid van het vliegveld opgepikt en we maken nu ook
kennis met Jean. Beide zijn echte Fransen! Michel is gepensioneerd ondernemer en
vaart inmiddels vier jaar op de oceanen. Af en toe komt zijn vrouw hem bezoeken
en zeilt dan een stuk met hem mee, maar het grootste gedeelte van zijn reis
vaart hij met 'opstappers'. Soms zijn dat mensen die hij onderweg leert kennen,
soms zijn dat kennissen uit Frankrijk zoals nu Jean. Jean is ambtenaar van
landbouw en milieu geweest en onlangs aan zijn prepensioen begonnen. Hij hoopt
een aantal maanden met Michel mee te kunnen varen.
Donderdagmorgen zijn we lekker aan boord bezig en 's middags kunnen we bij het
reisbureau onze reis bevestigen. Ook kunnen we afspraken maken om een week lang
een auto met chauffeur te huren voor een tocht naar de rijstterrassen in Noord
Luzon. Als we terugkomen bij de boot besluiten we te gaan zwemmen in de 'pool'
van de jachtclub. Het water is lauw, dus een echte verfrissing is het niet, maar
het is toch wel lekker alle spieren weer even in beweging te hebben. De douches
brengen wel verkoeling en dan lopen we weer rustig terug naar de 'Alexandra' .
Vrijdagmiddag lunchen we bij een van de locale restaurantjes
en brengen dan een bezoek aan de 'National Bookstore'. Hier zijn alle
schoolboeken te koop alsmede een ruime keus aan actuele, religieuze en
historische boeken. Er zijn ansichtkaarten, schrijfwaren en ook een kleine
collectie DVD's. In een warenhuis ontdekken we een doe-het-zelf afdeling en zo
kunnen we steeds meer van onze werklijst afstrepen. Terug aan boord worden we
bij de Fransen uitgenodigd voor een Happy Hour met 'Tiponche' (limoenen, rum en
water) en 'Pastis' (anijs-aperitief). Ook olijven ontbreken niet. We wagen af en
toe wat Frans te spreken en Michel vertelt uitgebreid over zijn werk als
ondernemer/uitvinder.
Zaterdag schrijven we kaarten en kunnen 's middags onze tickets ophalen. We
zorgen dat de boot netjes aan kant is want vanaf morgen gaan we een weekje met
een auto op stap voor een bezoek aan de rijstterrassen in Noord-Luzon.
Manilla
Zondag 22 mei wachten we met onze bagage bij de poort op onze
gehuurde auto met chauffeur. Tijdens het halve uurtje wachten (opstopping als
gevolg van controle bij de toegangspoort van de 'freeport-zone') hebben we het
weer goed warm gekregen, dus de auto met airco wordt met gejuich verwelkomd. Het
is een mooi ritje naar Manilla waarbij het op de weg steeds drukker wordt
naarmate we de metropool naderen. Brede boulevards met voor het grootste deel
oude auto's rijden in file van verkeerslicht naar verkeerslicht. In de kleine
straatjes is de chaos niet minder: inladen en uitladen of gewoon midden op de
weg stoppen om met een kennis een praatje te maken. Het is even zoeken naar waar
het door ons geboekte hotel precies te vinden is, maar na een kleine sightseeing
door wat minder bekende straten worden we netjes voor de deur van het Swagman
hotel afgeleverd. Onze chauffeur vertrekt naar familie elders in Manilla om de
nacht door te brengen en wij checken in en informeren of onze vriendin Connie
uit Utah/ Amerika al gearriveerd is. Connie hebben we twee jaar geleden als
vrijwilligster in het MARC medisch project in Vanuatu leren kennen en we hebben
regelmatig contact via e-mail onderhouden. De Filippijnen is een nieuw gebied
voor haar en zo hebben we hier in het Swagman hotel afgesproken elkaar te
ontmoeten. Er is natuurlijk heel wat bij te praten en tegen de avond wandelen we
via het Rizal park naar de 'Intramuros', de oude vesting van Manilla waarbinnen
de Portugezen 400 jaar geleden hun huizen bouwden. De gerestaureerde kathedraal
en andere gebouwen die nog overeind staan zijn tegenwoordig verplichte
bezienswaardigheden voor leerlingen van scholen en voor toeristen. Een aantal
gebouwen zijn in gebruik door overheidsdiensten en er zijn nieuwe ruimten voor
met name culturele activiteiten. In de zomermaanden mag iedere provincie in de
Filippijnen zich gedurende twee weken in de 'Intramuros' presenteren met
activiteiten en bijzonderheden van de streek. Er zijn locale producten van zowel
bedrijfjes als particulieren en er is vooral zang en dans. Wanneer wij de
omgeving van het culturele centrum naderen horen we volop muziek en dit blijkt
te horen bij de openingsceremonie van de presentatie van een van de provincies
op Mindanao, het meest zuidelijke eiland van de Filippijnen. Het is een
interessante show met grote trommels en kleurige danskostuums, lekkere hapjes en
een fraaie tentoonstelling met allerhande locale producten zoals houten
kabinetten en meubels, kleurrijke kledingstoffen en sieraden in alle soorten en
maten. Kortom, een bijzondere kennismaking met een stukje Filippijnen dat we
(nog) niet gezien hebben.
In het 'Sound and light museum' willen we graag de show zien
die een overzicht geeft van de geschiedenis van de Filippijnen. We worden door
de bewaking echter geweigerd omdat we niet met een groep van minstens 10
personen zijn Vindt zondagavond maar eens zeven andere toeristen, dat zou wel
een groot toeval zijn. Ook als we uitleggen dat we uit Europa en Amerika komen
en slechts een dag in Manilla zijn, kan de jonge wacht met uniform en geweer
geen uitzondering maken.
Tijdens een wandeling in het donker over de muren van de vesting krijgen we een
mooi beeld van het gekrioel van overal mensen, kraampjes, winkeltjes en
eetstalletjes. En ook naar het Rizal park toe trekken we mee in de stroom van
wandelende mensen. Het Rizal park zelf zit vol met families en groepen jonge
mensen die met elkaar eten, praten en soms wat zingen. Overal jongens die
flessen mineraalwater of ijsjes proberen te verkopen. Oudere vrouwen lopen met
manden waarop een assortiment aan rookwaren staat uitgestald en waar je een
sigaretje van je favoriete merk kunt kopen. Ook zien we stalletjes waar
ballonnen, knuffeldieren, lichtgevende armbanden en andere frutsels aan het
publiek aangeboden worden.
Baguio
Maandag maken we een tocht noordwaarts over de drukke
autowegen naar Baguio. Het laatste uur komen we in het begin van de bergen en
dat levert fraaie uitzichten op. Als we Baguio binnenrijden begint het te
regenen en ook hier hebben we even tijd nodig ons hotel te vinden. Nu blijkt dit
onlangs een andere naam en eigenaar gekregen te hebben. Na een maaltijd in een
naburig restaurant trekken we de stad in om de kathedraal bovenaan een trap met
meer dan 300 treden te bekijken en lopen we verder het winkelgebied binnen.
Naast een uitgebreide markt vinden we van alle soorten winkels. Baguio is een
universiteitsstad en een van de grotere centra op Luzon eiland. We vinden een
boekwinkel en uit de zeer gevarieerde collectie studieboeken halen we een boekje
over het volk en de cultuur rond de grote rijstterrassen in het noorden van
Luzon. Als het om 7 uur weer donker is, maken we een koffie/ijsstop en dan
wandelen we naar een hoog gebouw waar een groot winkelcentrum in is gevestigd.
Op de parterre treffen we een paar souvenirwinkels aan en we oriënteren ons op
de producten die met name uit de gebieden komen waar we naar op weg zijn. De
meisjes lichten ons goed in over de kwaliteit en eigenschappen van de
kunstvoorwerpen en stoffen, maar geven toe dat we deze artikelen op de plaatsen
waar ze oorspronkelijk gemaakt worden, wel goedkoper kunnen kopen. Geen omzet
dus, maar wel een leuk gesprek. Ter afsluiting van de avond kopen we een kaartje
(E 1,50 pp) voor de laatste 'Startrack'
film.
Sagada
Dinsdag zitten we opnieuw in de auto om verder noordwaarts te
rijden. De weg stijgt en wordt in de loop van de dag steeds slechter en als het
's middags begint te regenen, ziet alles er grauw en troosteloos uit. Toch
stoppen we nog regelmatig omdat hier de eerste terrassen in de bergen te zien
zijn. Op de redelijk steile berghellingen hebben mensen horizontale akkertjes
uitgehakt en daar worden groenten op verbouwd. Het is hier een redelijk koel
klimaat waarin groene kool, aardappels en uien goed willen groeien. Onderweg
komen ons regelmatig vrachtwagens vol groenten tegemoet, op weg naar de markten
in Baguio en Manilla. Ook worden vanuit Manilla grote partijen kool, uien en
aardappels verscheept naar de warmere eilanden waar dit een welkome aanvulling
is op de locale oogst van aubergines en tomaten.
De weg is inmiddels niet beter geworden en vanaf een uur of
tien valt er weer regen. Toch stoppen we regelmatig voor het grijze uitzicht en
een woest kolkend riviertje. Een aantal km. voor de plaats Bontoc staat een
klein blauw bordje met in vuilgrijze letters 'Sagada' langs de kant van de weg
dat naar links wijst. Onze chauffeur is niet echt blij met de weg van nog
mindere kwaliteit en ook de regen is niet minder geworden. Zuchtend rijdt hij
verder terwijl we hem bij iedere bocht bevestigen dat we op de goede weg zijn
maar dat we nog een stukje verder moeten. Ook wij kijken uit naar het einde van
onze tocht voor vandaag, we rijden inmiddels stapvoets om de grootste kuilen te
ontwijken, maar er blijven er nog genoeg over waar we doorheen moeten. Dan komen
we bij de eerste huizen van Sagada en het hotel dat we op het oog hebben, heeft
zojuist de laatste kamers verhuurd. In Sagada zelf vinden we redelijk snel
onderdak in het locale Guesthouse. Inmiddels is de regen toch wat minder
geworden en kunnen we de benen strekken en het stadje verkennen. Je merkt dat je
hier al aardig hoog in de bergen zit, de temperatuur is zeer aangenaam. Voor een
avondmaaltijd beproeven we ons geluk bij 'Alfredo'.
Sagada is bekend om de 'hangende doodskisten'. In vroeger
tijden werden de overleden mensen in een kist gelegd en deze werd dan in een
stevige boom gehangen. Er konden meerdere kisten in een boom bevestigd worden.
Ook werden de kisten in holen in een rots geplaatst. De nabestaanden konden zo
regelmatig naar de plaats van hun voorouders lopen om hen alsnog te raadplegen.
Tegenwoordig worden ook in de Filippijnen de overledenen op een kerkhof
begraven, maar er zijn in Sagada nog een groot aantal kisten in bomen en rotsen
te bekijken, hetgeen jaarlijks veel toeristen trekt. Enerzijds willen deze graag
de kisten zien, anderzijds is het klimaat in de bergen prettig om in te wandelen
en er zijn dan ook diverse hikes beschikbaar die je met een gids kunt lopen.
Voor Connie was dit een van de redenen om de bergen in te trekken en ze maakt
voor de volgende morgen vroeg een afspraak voor een hike door Echo valley. Wij
staan iets later op en verkennen in een rustiger tempo een ander gedeelte van de
stad. We ontmoeten elkaar in het 'Yoghurthouse', een klein restaurantje waar als
ontbijt heerlijke yoghurt met muesli en vruchten wordt geserveerd. We wandelen
vervolgens naar de rotsgraven waar we inderdaad diverse houten kisten in
inhammen zien staan. En we dalen een paar honderd treetjes af naar een
ondergrondse rots. Dan halen we op de markt wat fruit en brood voor onderweg en
zitten het eerste uur op de verschrikkelijke weg terug van Sagada naar de 'grote
weg' bij Bontoc.
Benaue
Nog maar net bekomen van de afdaling, zien we bij het eerste
beste bushokje een vrouwtje nadrukkelijk naar ons zwaaien. We stoppen en ze
vraagt direct of ze een stukje met ons mee mag rijden omdat ze naar het
ziekenhuis in Bontoc moet. Ze mag natuurlijk meerijden en ze vertelt in perfect
Engels dat de bus zojuist is langsgekomen maar niet gestopt is omdat die al
helemaal vol zat Ook horen we dat haar man in het ziekenhuis ligt en aan
benauwdheid lijdt. We vragen haar hoe het komt dat ze zo goed Engels spreekt en
dan vertelt ze dat in haar jeugd er via de Anglicaanse kerk leraren uit Engeland
op de scholen les gaven en de spreektaal op de scholen Engels was, maar dat nu
niet meer het geval is. Ze is verrast als we zeggen dat we haar bij het
ziekenhuis willen afzetten en ze loodst ons feilloos door het stadje Bontoc naar
het ziekenhuis. Ze wil ons nog het geld voor de bus geven, maar we wensen haar
en haar man sterkte en beterschap toe.
We rijden Bontoc weer uit en gaan vervolgens oostwaarts
richting Benaue. We trekken nog verder de bergen in en de uitzichten zijn
schitterend hoewel er weer dikke wolken aankomen. Toch blijft het droog en aan
het eind van de middag staan we bovenaan de weg en kijken uit over het prachtige
en uitgebreide complex van terrassen dat in de loop van vermoedelijk 2000 jaren
is aangelegd. Alles van oorsprong met de hand: iedere familie groef zijn eigen
akkertjes, zorgde ervoor dat de dijkjes rond de terrassen in tact bleven en
verbouwde rijst, in een gunstig geval kan tweemaal per jaar geoogst worden. Voor
een groot gedeelte gebeurt dit nu nog zo. Er zijn nog steeds families waar met
voldoende menskracht op de terrassen gewerkt wordt. De mannen zorgen doorgaans
voor de aanleg en het onderhoud van het complex en de vrouwen zaaien,
onderhouden en oogsten de rijst. Maar in veel families trekken de jongeren weg
naar de grotere steden waar ze werk als bus- of taxichauffeur kunnen krijgen of
een baan in de toeristenindustrie. Want het werk op de terrassen is zwaar. Alles
moet met de hand gebeuren en het biedt de jongeren weinig uitdaging. Ook trekken
er families weg uit de bergen omdat er inmiddels rijstsoorten bestaan die
driemaal per jaar een oogst opleveren. Hiervoor moet men wel in de vlakkere
gebieden aan de voet van de bergen land hebben zodat er niet met de hand maar
met karbouwen (trekdieren) en wellicht in de toekomst met tractoren geploegd en
gewerkt kan worden.
Maar dat de rijstterrassen een bijzonder fenomeen zijn, is
inmiddels bekend in de wereld en jaarlijks komen er duizenden mensen het
terrassencomplex en de omgeving bezoeken. Een aantal
jaren geleden ging het echter steeds slechter met de rijstterrassen, steeds meer
mensen trokken weg en de achtergelaten akkers werden niet meer bevloeid en
beplant en raakten in verval. Dit had het eind van de beroemde rijstterrassen
van Benaue kunnen zijn, maar individuele organisaties hebben de Filippijnse
regering bewust gemaakt van de culturele en toeristische waarde van het complex.
Er komen nu jaarlijks overheids- en stichtingsgelden beschikbaar waarmee de in
verval geraakte delen van het terrassencomplex gerenoveerd worden. Weliswaar
niet meer met aarden walletjes, maar met meer definitieve cementen dijkjes
rondom de akkertjes. Deze zijn ook breder dan de oorspronkelijke kleiwerken
zodat er een stevig pad rond de terrassen en door een deel van het complex
ontstaat waarlangs het mogelijk wordt toeristen, studenten en andere
belangstellenden rond te leiden.
En hiervoor worden we door een jonge vrouw die inmiddels bij
ons is komen staan uitgenodigd. Als we morgenochtend half 8 hier weer zijn zal
ze ons door de terrassen leiden en alles vertellen en laten zien. Het is een
leuke, vlotte vrouw en we laten ons snel overhalen. Ook geeft ze ons advies voor
een hotel in Benaue, dus dat is nu ons volgende doel. We zijn nog maar net op
onze kamers of het begint verschrikkelijk te regenen. Vanaf het balkon van het
restaurantje kijken we direct op de terrassen die nu vaag en grijs zijn
geworden. De temperatuur is geweldig en we genieten van ons Happy Hour met
koffie en pepermuntthee.
Hike door de rijstterrassen
's Morgens vroeg hangen de wolken laag boven de terrassen.
Van hierboven hebben we een prachtig uitzicht. Grote delen van het complex
liggen nog in de schaduw, maar dat wordt snel minder. Onze gids staat ons al op
te wachten, keurig in lichtgroene broek en kaki shirt, met zonnebril en
zonnehoed. Ze legt uit dat zij een van de erkende gidsen is en dat we na afloop
van de hike ook even bij de VVV langs moeten om alsnog een formulier in te
vullen voor de statistieken en om onze opmerkingen op te schrijven. Ze neemt ons
mee over de cementen walletjes die ook middels trappen met elkaar verbonden
zijn. We lopen in een zeer rustig tempo en stoppen regelmatig om te genieten van
het uitzicht. Steeds een ander deel met terrassen komt in beeld en steeds meer
terrassen kleuren felgroen op in de zon. En ook wijzelf lopen steeds meer in de
zon, er is op de terrassen nauwelijks schaduw te bekennen. We zien her en der
mooie planten met rode bladeren staan en deze blijken de afscheidingen met het
land van de buren te zijn. Gewoon her en der wat planten tussen de akkertjes is
voldoende. We zien ook dat de terrassen vol water staan. Van bovenaf gevoed door
de regens sijpelt het water langzaam van akkertje naar akkertje door de in de
omheinende walletjes aangebrachte poortjes. Natuurlijk verdampt er onderweg een
deel van het water en moeten de dijkjes en poorten overal in goede conditie zijn
om het water goed en vlot door te laten stromen. En je ziet dat niet overal de
rijst even hoog en rijp is. De mensen trekken van akkertje naar akkertje en als
ze hun gebied beplant hebben, kunnen ze de rijst op de eerste terrassen al
oogsten. Het is een warme maar prachtig mooie tocht en we zien van zeer nabij
hoe de rijst groeit. Diverse vrouwen zien we bezig de rijst te controleren, dode
stengels weg te halen en ook maken we diverse keren plaats voor mannen die met
boomstammen lopen te sjouwen. Na een uur of drie zijn we zo goed als beneden en
we lopen nu door de woongebieden van de diverse eigenaren van het land. Er staan
steeds drie tot vijf hutten bij elkaar waarvan een aantal op palen en daar wonen
dan twee of drie families met kinderen en grootouders. Het is wel overal
rommelig met was die ligt of hangt te drogen en helaas veel afval om of achter
de woningen. De mensen zijn vriendelijk en veel mannen zien we bezig met
houtsnijwerk. Vrouwen maken van dennennaalden en andere vezels stevige
onderzetters voor pannen of schalen en natuurlijk worden die ons aangeboden
tegen 'very good prices'.
Het klimmen maar vooral het afdalen langs de terrassen en nu
langs de verschillende woonkernen voelen we inmiddels flink in de knieën zitten
en we krijgen trek in een goede lunch. De komende uurtjes zitten we dan ook op
het balkon van ons hotel en proberen te ontdekken hoe we precies gelopen zijn.
In de loop van de middag valt de regen weer met bakken uit de hemel.
Cultuur in Benaue
We voelen ons inmiddels genoeg uitgerust om wat winkeltjes te
bekijken en een bezoekje aan het Benaue museum te brengen. Dit laatste is een
zeer interessante en gevarieerde privé verzameling van een rijke Filippijn die
inmiddels een jaar of 3 geleden overleden is. Een van zijn kleinzoons leidt ons
rond en vertelt dat de collectie momenteel in delen verkocht is of verkocht gaat
worden omdat de zoons van de overleden man liever geld dan de museumverzameling
zien. Een triest verhaal en een verlies voor de Benaue regio, maar er zijn
vanuit de overheid geen gelden beschikbaar, dus de collectie en de verschillende
items zullen waarschijnlijk niet meer in hun totaliteit te zien zijn.
Rond een uur of zes nemen we met z'n drieën een tricycle naar
het in verhouding luxe en dure Benaue Hotel. We gebruiken daar ons diner en met
een kop koffie in de bar wachten we tot er een 'custom show' gaat beginnen. In
de grote hal worden banken langs de muren geplaatst en van achter een scherm
horen we al wat tromgerommel.
Om 8 uur worden we met muziek en zang welkom geheten. Een Ifuoga dame geeft
toelichting op de diverse kostuums die gedragen worden en bijna iedere dans
heeft iets te maken met rijst, de rijstterrassen of het leven op en rond de
rijstterrassen. De show wordt met veel humor gespeeld en gedanst en er worden
kleine toneelstukjes opgevoerd om uit te beelden hoe er wilde varkens worden
gevangen, inclusief het gekrijs dat de varkens in de verschillende stadia van de
jacht maken. Ook het imiteren van vogelgeluiden gaat de mannen goed af.
Na afloop van de show staan we nog wat met de mensen te
praten en dan horen we dat een aantal jaar geleden veel van de cultuur rond de
rijstterrassen aan het verdwijnen was. Maar met de herstelwerkzaamheden aan de
terrassen zelf worden de mensen zich als het ware ook weer bewust van de in
verval geraakte tradities en er zijn nu locale initiatieven om de muziek,
verhalen en dansen levend te houden en deze zowel aan de jeugd als aan de
toeristen te laten zien. Zo worden we door een tricycle driver terug naar ons
hotel gebracht die zojuist nog heeft staan dansen en zingen.
Terug naar Subic Bay
Vrijdag 27 mei brengen we eerst een bezoek aan de
Kiangan
rijstterrassen. Deze zijn kleiner dan het complex in Benaue, maar heel
interessant door het feit dat er meer begroeiing en huisjes tussen de
rijstterrassen staan. Men is hier volop aan het oogsten en overal liggen stukken
landbouwplastic langs de weg waarop de rijst uitgespreid ligt te drogen.
Dan trekken we zuidwaarts door Langkawe en Solono dat alweer
grotere steden zijn. In Solono volgen we de borden 'Dutch pancake house' en
inderdaad, hier staat een windmolen voor de deur en binnen ligt een menu met
alle smaken pannenkoeken. Als we het Filipijnse meisje vertellen dat we uit
Nederland komen, duurt het niet lang of we maken kennis met Kurt, de
ex-Nederlandse eigenaar van het restaurantje. Ook getrouwd met een Filippina
natuurlijk en nog altijd druk bezig met zijn pannenkoekhuis, waarvan hij er een
aantal in franchise heeft gegeven. Dus als we geinteresseerd zijn, kan hij ons
zo aan een goed lopende business helpen. De pannenkoeken zelf vinden wij wat
dik, maar dat zou niet anders kunnen omdat de meisjes in de keuken niet zo
handig zijn om dunne pannenkoeken om te draaien. Vooruit dan maar, het is een
goede lunch en het is altijd gezellig iemands ervaringen in een 'vreemd' land te
horen.
Er volgt een lange tocht naar Subic, naar de boot. Daar komen
we pas in de loop van de avond aan en dan we hebben weer een heerlijke nacht aan
boord. Zaterdag wassen, opruimen, naar de markt en supermarkt. 's Middags rijden
we langs een plek waar aapjes in het wild leven en dat is een mooie foto-stop.
Tegen het eind van de middag kunnen we de vleermuizen in grote getale rond zien
vliegen, op zoek naar eten. En 's avonds hebben we zelf een heel gezellig
etentje aan boord bij de Fransen die weer echt hun best hebben gedaan een Franse
sfeer te creëren.
Zondagmiddag gaan we naar het Ocean Adventure Centrum waar we
een afspraak hebben kunnen maken om met 'orca's' te zemmen. Dit zijn een klein
soort walvissen die in het centrum getraind worden om met mensen om te gaan en
trucjes uit te halen. Het is een bijzondere ervaring zo dicht bij deze dieren te
zijn, ze aan te raken en met de trainers ze diverse activiteiten te laten doen.
Regelmatig krijgen ze een vis toegeworpen die hup in een keer naar binnen gaat.
Na afloop van onze escapades met de orca's krijgen we een show van dolfijnen en
orca's te zien. Zeer wervelend allemaal en knap zoals de trainers enthousiast
met de dieren omgaan. In een andere ruimte kijken we nog naar een show met
zeehondjes en ook dat is grappig om te zien.
Puerto Galera
Maandag 30 mei breken we de zonnetenten af en doen de laatste
klussen aan boord. Connie wil in de jachtclub wat internetten en 's middags
krijgt het zwembad nog een kans. De laatste avond in Subic eten we in een Japans
restaurantje.
Aan de overkant van de jachthaven is een tankstation en daar varen we
dinsdagmorgen rustig heen om diesel te tanken. Er is weinig wind om Subic Bay
uit te komen en ook op zee is het windstil. We gaan zuidwaarts langs de kust
omlaag en tegen de avond kan de motor uit. Zoals vorige keer varen we de nacht
door en als om 04.00 uur de wind wegvalt, motoren we nog twee uurtjes verder om
een mooring op te pakken bij de Mayamaya jachtclub. Dit is een kleine jachtclub
met werf, maar een mooie onderbreking van de tocht en we kunnen hier wat
snorkelen. Aangezien we niet echt rustig op de mooring liggen, besluiten we 's
nachts weer verder te varen. Onderweg komen we veel vissers tegen. Gelukkig
hebben de meesten wel een lichtje op, maar het blijft lastig tussen de boten
door te varen. Het is een mooie heldere nacht en in de morgen ankeren we om
07.00 uur op de NW punt van Maricaban eiland. Met de dinghy gaan we snorkelen
achter Caban eiland en dat blijkt een aardig gevarieerde plek te zijn met zowel
koraal als kleurige visjes. Na de lunch gaan we weer ankerop voor de oversteek
naar de baai van Puerto Galera. Er is net genoeg wind om onder zeil te blijven
en om 17.00 uur gaan we voor anker in Boquete baai nabij de jachtclub.
Vrijdag trekken we er dan met de dinghy op uit om te
snorkelen in de Coral Gardens nabij het Manilla kanaal net buiten de baai. Het
water is zeer aangenaam er is volop vis en koraal te zien. We laten ons alleen
maar met de stroom meevoeren. We liggen wel twee uur in het water, zo mooi en
relaxed is het hier. 's Avonds maken we weer een gezellige avond met BBQ in de
jachtclub mee. Zaterdag gaat Connie in de omgeving op
stap om wat souvenirs en presentjes voor haar familie en vrienden te kopen, ook
laat ze zich met een tricycle naar een mooie waterval rijden. 's Middags zijn we
voor een groot deel in en op het water met de kano om de baai verder te
verkennen en 's avonds eten we een pizza in 'Hotel California' in Puerto Galera.
Zondag nemen we een kijkje op het rif nabij de vuurtoren in
de baai en daar vinden we na wat zoeken een aantal grote clams: dubbele
schelpen, soms een meter in doorsnee, die dichtklappen als er een vis in de
buurt komt. Ook als we met onze hand in de omgeving van de schelpen komen, zien
we deze vrij snel sluiten om na een paar minuutjes weer open te gaan. Vanaf 12
uur zijn we bij Kees en Rowena uitgenodigd. Connie heeft een zak ballonnen
meegenomen waarvan bloemen en beesten gemaakt kunnen worden. De kinderen vinden
dat prachtig en Tita Connie (tante Connie) moet natuurlijk wel blijven helpen om
de moeilijke buigingen in de ballonnen een keertje voor te doen. We blijven
gezellig eten en lopen een half uurtje terug naar de Muelle (kade).
Maandag maken we een tripje met een 'banca' door de baai en
dan buitenom naar Sabang Beach. Daar drinken we koffie bij de Poseidon duikshop
van ex-Nederlander Geert en een van zijn medewerkers brengt ons met de boot naar
de 'pink wall', een rotswand waarop een 'tapijt' van roze en geel koraal ligt.
Misschien wel de mooiste snorkelplek van Sabang Beach. Vanaf Sabang nemen we een
'jeepney' terug naar Puerto Galera.
's Middags huren we een autootje om de steile weg naar de 'Pondarosa' villa's en
golfclub te beklimmen. In het restaurant met terras van de golfclub hebben we
een schitterend zicht over de hele baai tot aan Verde island toe. Olav, een van
de leden van de jachtclub wacht ons hier op en nodigt ons uit een kijkje in zijn
huis te komen nemen. Als vroeg gepensioneerde met als laatste werkplaats
Manilla, heeft Olav nu Puerto Galera als zijn verblijfplaats gekozen en hij is
al redelijk ver gevorderd met zijn 'villa'. Ieder jaar laat hij een ander deel
van zijn huis afbouwen, en hij heeft er een heerlijke woonruimte van gemaakt.
Vanuit de woonkamer een wijds uitzicht over de baai, een ruime keuken met alle
basis voorzieningen, een dakterras met (klein) zwembad en heerlijk koel afdak en
voor het souterrain staat een tweede slaapkamer en uitgebreide badkamer gepland.
Mooi plekje.
Op het terras van de Golfclub nemen we een drankje en bewonderen de marmeren
schemerlampen waarvan het licht door het patroon van het marmer schijnt. Ook de
zonsondergang is ondanks de bijna dagelijkse wolken rond de heuvel indrukwekkend
en dan laten we ons door de chauffeur weer bergafwaarts rijden.
Dinsdagmorgen een laatste snorkeltochtje met Connie langs
Long Beach. We gaan naar de wal om te internetten en boodschappen te doen en 's
avonds hebben we als afscheid een Chinese fondu-maaltijd in de jachtclub
waarvoor we ook Olav hebben uitgenodigd.
Dan vertrekt op woensdag 8 juni om 08.30 uur Connie met de ferrieboot naar
Batangas. We nemen de laatste foto's en zwaaien haar uit waarna we een rustig
dagje aan boord hebben om op te ruimen, de website bij te werken en 's avonds
een DVD bekijken. In Subic Bay hebben we een aantal goedkope (waarschijnlijk
illegale) DVD's kunnen kopen. Je moet natuurlijk naar wat zinvolle titels zoeken
en hopen dat de kwaliteit goed genoeg is. En ook de komende dagen brengen we
grotendeels aan boord door, alvast een lijst makend van de acties die ondernomen
moeten worden voordat we eind juni naar Nederland kunnen vertrekken.
Vertrek
Diverse keren gaan we duiken met 'Poseidon Dive' en we
ontdekken daarbij een aantal heel mooie plekken in de Sabang area. Verder hebben
we regelmatig 's morgens onze vriend Kees aan boord om maten op te nemen van het
nieuwe zonnedak en een 'klaptafel' in de kuip. Na een paar dagen komt-ie wat
passen, een malletje maken en natuurlijk ook even een
bakkie koffie doen. We hebben wat nieuwe hoezen nodig en zo kunnen we een aantal
inmiddels versleten of verloren spulletjes vervangen. In de jachtclub ontmoeten
we nieuwe mensen die net met de boot gearriveerd zijn en daar brengen we ook her
en der een bezoekje. De zeilen hebben we inmiddels van de boot gehaald en kunnen
we voor opslag bij Peter en Monica, leden van de jachtclub, brengen. Ze hebben
een mooi en ruim huis met een grote, goed geventileerde kelder. En daar kunnen
de zeilen veilig en droog liggen. We drinken koffie op hun veranda en vandaar
bewonderen we een mooi uitzicht op weer een ander stuk van de baai.
Ook zijn we een middag te gast bij Gerard en Anja, een Nederlands stel dat op
weer een andere stuk van de heuvel een fraai huis aan het bouwen is. We kunnen
in vergelijking met ons vorig bezoek zien hoe ver ze gevorderd zijn en het gaat
allemaal heel mooi worden. Gezellig Nederlands zitten kletsen met een hapje en
een drankje. Eenmaal per jaar bezoeken ze Nederland en aangezien ze weinig
bagage bij zich hebben willen we voor ons een tas vol boeken meenemen. Dat
aanbod nemen we met beide handen aan, want de boekenruimte ligt veel te vol op
het moment.
Maandag 27 juni verleggen we de boot naar een mooring vlakbij
de jachtclub en maken we kennis met Andrie, een boatboy die gedurende onze
afwezigheid wekelijks komt schoonmaken, het roestvrij staal komt poetsen, het
vooronder zal verven en ook onder water de boot wil schoonmaken. We schaffen een
schrift voor hem aan met onze gegevens en waarin we hem vragen zijn tijden en
werkzaamheden te noteren. Hij doet ook het wekelijks onderhoud op de boot van
een Deens echtpaar en hij heeft hier zo een mooie job aan voor de komende
maanden.
De laatste twee nachtjes hebben we een kamer aan de wal gehuurd om de laatste
zaken aan boord af te kunnen koppelen en schoon te maken. Donderdag 30 juni gaat
Hans voor voorlopig de laatste keer nog even naar boord en vervolgens bij de
jachtclub langs om ons af te melden. Om half 11 vertrekt de ferrie vanaf de kade
van Puerto Galera. Kees vaart met ons mee naar Batangas om daar wat spulletjes
in te kopen en wij rijden met een busje rechtstreeks door naar de luchthaven van
Manilla. Daar checken we in bij de balie van Cathay Pacific en blijkt er van het
gewicht van de bagage geen probleem te worden gemaakt. Voor een kleine
vergoeding kunnen we de tijd tot ons vertrek doorbrengen in de gezamenlijke
VIP-room, waar ook hapjes en drankjes te verkrijgen zijn. Er staan heerlijke
fauteuiltjes en er zijn ook mogelijkheden om te internetten.
Om 10 uur 's avonds vertrekt onze vlucht naar Hong Kong, een kleine twee uur.
Daar moeten we precies naar de andere kant van het complex. De airport doet veel
aan Schiphol denken, wellicht nog iets ruimer opgezet, maar met een aanzienlijk
kleiner aantal bezoekers. We zijn mooi op tijd voor de rechtstreekse vlucht naar
Amsterdam en boffen dat er een stoel naast ons leeg blijft zodat we wat extra
ruimte hebben. Er wordt nog een laatste lichte maaltijd geserveerd en dan start
een lange nacht van ruim 10 uur die overigens vrij rustig verloopt. Twee uur
voor aankomst worden we gewekt voor een ontbijt en dan zien we op de kaart dat
we al boven Europa vliegen. Rond 06.30 uur Nederlandse tijd landen we op
Schiphol, we kunnen de benen weer strekken, ons opfrissen en moeten even wachten
voor de bagage verschijnt. In de hal worden we door Maarten, Jannie en Maarten
jr. opgewacht en zien we weer 'bekende gezichten'.
Terug naar top
